Tam hợp trong triết học phương Đông là khái niệm nói về sự hoà hợp, hội tụ, phát triển và tạo ra thành tựu giữa các mối quan hệ trong tự nhiên và con người. Đây là nguyên lý biểu hiện của sự phối hợp lực lượng, tổ hợp hành khí giữa các địa chi để sinh ra các kết quả tốt đẹp và thuận lợi.
Địa chi tam hợp gồm những bộ ba nào?
Trong 12 con giáp theo phương đông học bao gồm: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi và được chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm có 3 con giáp sở hữu những nét tính cách tương đồng, liên quan và hòa hợp với nhau được gọi là tam hợp.
Các tuổi tam hợp theo phương đông học sẽ được phân chia dựa trên quy luật ngũ hành âm dương, 12 con giáp (hay 12 địa chi) sẽ được chia làm 4 nhóm tuổi tam hợp. Khoảng cách tuổi giữa các con giáp trong một bộ tam hợp sẽ là 4 năm. Các con giáp trong một bộ tam hợp bao gồm:
- Bộ tam hợp Hỏa cục: các tuổi Ngọ – Tuất – Dần. Trong đó,
- Chi Ngọ thuộc hành Hỏa,
- Chi Tuất thuộc hành Thổ,
- Chi Dần thuộc hành Mộc.
- Bộ tam hợp Mộc cục: các tuổi Mão – Mùi – Hợi. Trong đó,
- chi Mão thuộc hành Mộc,
- chi Mùi thuộc hành Thổ
- chi Hợi thuộc hành Thủy.
- Bộ tam hợp Thủy cục: các tuổi Tý – Thìn – Thân. Trong đó,,
- chi Tý thuộc hành Thủy,
- chi Thìn thuộc hành Thổ
- chi Thân thuộc hành Kim.
- Bộ tam hợp Kim cục: các tuổi Dậu – Sửu – Tỵ. Trong đó,
- chi Dậu thuộc hành Kim.
- chi Sửu thuộc hành Thổ.
- chi Tỵ thuộc hành Hỏa.
Ý nghĩa của các bộ ba tam hợp
Theo quan niệm của phương đông học, những sự vật sự việc có tính chất tam hợp thường sẽ có quan điểm khá tương đồng, nên thường tạo nên các mối quan hệ hài hoà, thuận lợi, dễ dàng cùng nhau mở ra một cơ hội phát triển tốt đẹp.
Tam hợp cục giống như mối quan hệ giữa người với người, cùng nhau kết thành một nhóm vì mục đích chung. Trong đó mỗi nhóm sẽ có 1 thủ lĩnh và 2 trợ thần. Nếu đem tam hợp cục ví như một đội quân thì:
- Địa chi trường sinh là người tiên phong, khởi nguồn, dẫn dắt
- Địa chi đế vượng là thống soái
- Địa chi nhập mộ là doanh trại, là người hậu thuẫn
Trong triết học phương Đông, vạn vật vận hành theo 3 giai đoạn: sinh ra – trưởng thành – kết quả (thành tựu). Mỗi chi trong tam hợp tượng trưng cho 1 giai đoạn:
- Chi thứ nhất Sự khởi đầu (phát sinh)
- Chi thứ hai Sự phát triển (trưởng thành)
- Chi thứ ba Sự hội tụ, kết quả (thành tựu)
→ Tam hợp vì thế là biểu tượng của quy luật sống thuận tự nhiên: khởi đầu đúng → đi đúng đường → kết quả tốt.
Nhóm tam hợp hành thuỷ – Thân Tý Thìn – Nhóm trí tuệ
Thân – Tý – Thìn là ba con giáp thuộc tam hợp hành thuỷ. Vì Thuỷ trong triết lý phương đông, đại diện cho trí tuệ, tính linh hoạt, sự thích nghi và tính chiến lược. Tam hợp Thủy tượng trưng cho trí tuệ sâu xa, sự thích nghi, tính linh động. Là nhóm của chiến lược gia, người có khả năng phân tích, lập kế hoạch và ứng biến. Người ở nhóm này thường làm việc, suy nghĩ và hành động nhiều hơn thay vì kể lể.
Người tuổi Tý vốn thông minh, nhanh nhẹn, tuy nhiên đôi khi không đủ tự tin để đối mặt với khó khăn. Vì vậy, người tuổi Tý luôn cần sự quả quyết, dũng cảm của người tuổi Thìn, ngược lại, người tuổi Thìn đôi khi lại thiếu tính sáng tạo, cần đến sự tinh tế của người tuổi Tý và Thân. Người tuổi Thân cũng cần được tiếp thêm sức mạnh bởi sự năng động, nhiệt tình của người tuổi Thìn và sự sáng suốt của người tuổi Tý. Nhìn chung, khi 3 con giáp này hợp sức lại sẽ cho ra một tổng thể hoàn hảo.
Nhóm tam hợp hành kim – Tỵ Dậu Sửu – Nhóm kiên trì
Tỵ – Dậu – Sửu là ba con giáp thuộc tam hợp hành kim. Hành kim thể hiện tính quyết đoán, mạnh mẽ, sắc bén, tính kỷ luật và tính kiên trì. Nhóm người này nổi bật với, tính cách họ mạnh mẽ, quyết đoán, khi đã đặt ra mục tiêu, họ sẽ phấn đấu tới cùng bằng mọi giá. Tam hợp Kim thể hiện tư duy kỉ luật có tổ chức, logic, hệ thống và nguyên tắc. Là nhóm tượng trưng cho sự chuẩn xác, phân tích, kiểm soát và giá trị nội tại.
Nếu người tuổi Sửu trung thực, thật thà, sống có trách nhiệm, song lại thiếu sự nhanh nhẹn của người tuổi Tỵ và Dậu. Ngược lại người tuổi Dậu tính tình bộc trực, khó kiềm chế cảm xúc cá nhân, luôn cần đến sự nhẹ nhàng của người tuổi Sửu và Tỵ.
Nhóm tam hợp hành hoả – Dần Ngọ Tuất – Nhóm hành động
Dần – Ngọ – Tuất là ba con giáp thuộc tam hợp hành hoả. Hoả là biểu tượng của lửa, của nhiệt huyết, khí thế, đam mê, hành động. Đại diện cho nhiệt huyết, ý chí, sự chuyển hóa, lòng can đảm và tính hành động. Tam hợp hành Hỏa tượng trưng cho ngọn lửa hành động, lý tưởng, sự dẫn dắt, nhưng cũng có thể thiêu rụi nếu không kiểm soát tốt.
Người tuổi Ngọ giàu tình cảm, nhiều ý tưởng sáng tạo, đi cùng với sự quyết đoán, mạnh mẽ của người tuổi Dần và sự tỉnh táo, sáng suốt của người tuổi Tuất sẽ vô cùng hoàn hảo. Thêm vào đó, tính nóng nảy của người tuổi Dần sẽ được làm dịu đi khi kết hợp được với sự nhẹ nhàng của người tuổi Tuất.
Nhóm tam hợp hành mộc: Hợi Mão Mùi – Nhóm ngoại giao
Đây là nhóm tam hợp của Hợi – Mão – Mùi là ba địa chi thuộc hành mộc. Mộc là Biểu tượng của sự sinh trưởng – phát triển – nhân ái. Đại diện cho sự sống, khởi sinh, đại diện cho những cá nhân ôn hoà, mềm mỏng, giỏi giao tiếp và ứng xử khéo léo. Tam hợp Mộc tượng trưng cho cây cối lớn lên từ đất và đón ánh sáng, hàm ý sự phát triển nhờ vươn mình. Đây là nhóm người giàu trực giác, ôn hòa, dễ phát triển dài hạn nếu biết bám rễ và vươn lên đúng hướng. Tam hợp này thường là những cá nhân ôn hoà, giỏi giao tiếp, ứng xử. Họ luôn là những người sẵn sàng lắng nghe, thông cảm, giúp đỡ những người xung quanh khi gặp khó khăn.
Người tuổi Hợi rất cần cù, chăm chỉ kết hợp với sự tinh tế, nhanh nhẹn của người tuổi Mão và tuổi Mùi sẽ là một tổ hợp lý tưởng. Người tuổi Mùi và tuổi Mão tuy lanh lợi song lại thiếu đức tính cần cù, chịu thương chịu khó của người tuổi Hợi.
Lý giải tam hợp cục hoá ngũ hành dựa trên vòng trường sinh
Dựa trên lý thuyết của vòng trường sinh theo 10 thiên can ta có:
- Mộc trường sinh tại hợi – đế vượng tại mão – mộ tại mùi, ta có tam hợp hành mộc là hợi mão mùi
- Hoả trường sinh tại dần – đế vượng tại ngọ – mộ tại tuất, ta có tam hợp hành hoả là dần ngọ tuất
- Kim trường sinh tại tị – đế vượng tại dậu – mộ tại sửu, ta có tam hợp hành kim là tị dậu sửu
- Thuỷ trường sinh tại thân – đế vượng tại tý – mộ tại thìn, ta có tam hợp hành thuỷ là thân tý thìn
- Riêng đối hành thổ, không có tam hợp. Thổ thường được gọi là “trung ương chi khí”, là giao điểm của các hành khác – nên không có chu trình riêng biệt. Vì Thổ không có Tam Hợp riêng và sinh từ Hỏa, nên “mượn khí của Hoả” để hoàn chỉnh hệ thống Vòng Trường Sinh, thể hiện đặc tính trung dung – tiếp nhận – tổng hợp của hành Thổ.
Địa chi bán tam hợp gồm những bộ ba nào?
Dựa trên quy luật Sinh – Vượng – Mộ của các địa chi và tam hợp cục, ta có được các các cặp kết hợp gọi là bán tam hợp. Với lực lượng của cặp:
| Sinh – Vượng (Bán tam hợp) | Vượng – Mộ (Bán tam hợp) | Sinh – Mộ (Củng hợp) |
| Dần – Ngọ | Ngọ – Tuất | Dần – Tuất |
| Hợi – Mão | Mão – Mùi | Hợi – Mùi |
| Tị – Dậu | Dậu – Sửu | Tị – Sửu |
| Thân – Tý | Tý – Thìn | Thân – Thìn |
Lực lượng của địa chi tam hợp và bán tam hợp
Như vậy, lực lượng của tam hợp cục sẽ lớn hơn lực lượng của lục hợp nhưng liên kết của tam hợp sẽ yếu hơn của lục hợp. Vì tam hợp cục giống như một nhóm người hợp lại, có thể bỏ nhau vì lợi ích riêng, còn liên kết của lục hợp là liên kết giữa 2 người (ví như một đôi nam nữ yêu nhau) có thể làm tất cả vì nhau.
Xét về lực lượng ta có lực lượng giữa các cặp như sau:
Tam hợp cục> Sinh vượng > Vượng mộ> Sinh mộ (Lực lượng của cặp Sinh – mộ là rất yếu)
Tam hợp hoá, bán tam hợp hoá trong bát tự tứ trụ
Bán hợp và bán tam hợp trong bát tự tứ trụ được chia làm 2 loại: Hợp hoá và hợp mà không hoá
Điều kiện để tam hợp và bán tam hợp hoá thành:
- Đối với tam hợp cần có đủ 3 địa chi
- Đối với bán tam hợp thì 2 địa chi phải đứng cạnh nhau
- Thiên can chứa ngũ hành hoá hoặc 2 can hợp nhau thành ngũ hành hoá. (Nhật Chủ không tham gia vào quá trình này, trừ trường hợp hoá khí cách)
- Lực lượng của ngũ hành hoá trong mệnh cục đủ mạnh để hoá
Khi nào tam hợp, bán tam hợp, hợp mà không hoá
- Tam hợp không có đủ 3 địa chi
- Bán tam hợp thì 2 địa chi không đứng cạnh nhau
- Địa chi đế vượng trong cặp bán tam hợp bị xung khác
- Thiên can không chứa can dẫn (ngũ hành hoá) hoặc 2 can hợp nhau không thành ngũ hành hoá
- Lực lượng của ngũ hành hoá không đủ mạnh để hoá, do lực lượng sinh khắc tiết hao quá mạnh.
Lời kết
Tam hợp là một dạng “minh hợp” – tức là sự hòa hợp, được thể hiện rất rõ ràng, tốt đẹp trong một mối quan hệ. Những con giáp thuộc tam hợp thường dễ dàng chung sống hòa hợp với nhau do có quan điểm khá tương đồng. Những con giáp thuộc tam hợp khi có mối quan hệ đối tác làm ăn, vợ chồng, bạn bè… thường suôn sẻ hơn, có chung lý tưởng, chí hướng, hay giúp đỡ nhau để dễ dàng đạt đến thành công hơn. Tuy nhiên, nên nhớ rằng, quan hệ tương hợp không chỉ xét trên yếu tố năm tuổi mà còn nhiều yếu tố khác như năm tháng ngày giờ sinh của cá nhân đó.
Và Tuy tam hợp tuổi có thể giúp con người hiểu thêm về sự hòa hợp trong tính cách hay vận mệnh theo góc nhìn huyền học, nhưng trong đối nhân xử thế, sự chân thành, thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau mới là yếu tố cốt lõi quyết định mối quan hệ có bền vững hay không. Không phải ai “tam hợp tuổi” với mình cũng tự động trở thành người phù hợp, và cũng không phải ai “xung khắc tuổi” thì chắc chắn không thể đồng hành. Bởi con người không chỉ chịu ảnh hưởng bởi giờ – ngày – tháng – năm sinh, mà còn chịu ảnh hưởng bởi nhận thức, sự tu dưỡng và lòng bao dung mỗi ngày. Đối xử đúng đắn với người khác không cần xem tuổi, mà cần xem tâm – đó mới là đạo lý bền vững vượt qua mọi hệ thống huyền học.
